“Wat is mindset?’’, vroeg het 11-jarige meisje dat ik coachte, toen ik vertelde dat we bezig gingen met mindset. Ik legde haar uit dat het de manier is waarop je denkt over jezelf en de wereld om je heen. Het bepaalt ook hoe je denkt over leren en fouten maken. Er zijn twee soorten mindsets die belangrijk zijn bij het leren en ontwikkelen.
Fixed mindset zet je vast
Je hebt een fixed mindset als je denkt dat dingen niet veranderen: Je blijft zoals je bent en je blijft kunnen wat je nu kunt. Je voelt je slim en goed als je de dingen snel en perfect kunt doet. Daarom vermijd je dingen die je moeilijk vindt, want fouten maken, oefenen en hard werken geven je het gevoel dat je dom bent.
Growth mindset geeft je ruimte
Je hebt een growth mindset als je denkt dat er voortdurend verandering is en je steeds nieuwe dingen leert. Je voelt je goed als je moeilijke dingen doet, omdat je weet dat je daardoor beter in iets bent geworden. Fouten maken vind je logisch, omdat je daarvan leert en er beter van wordt. Je geeft niet op als iets moeilijk is. Je vindt jezelf slim, omdat je weet dat je aan het groeien bent.
Hoe voelt het als je fouten maakt?
Er gebeurde iets moois met dit meisje dat het leuk vindt om dingen te doen, maar niet graag over dingen praat. We begonnen met hoe het is om fouten te maken en ik vroeg haar: “Mag jij van jezelf fouten maken en hoe voel jij je als je een fout maakt?” De antwoorden zetten we in een mindmap. Iets op papier krijgen was niet makkelijk, want over fouten praten vond ze lastig. Maar samen lukte het wel. Ze zag dat ik ook fouten maakte, en dat was voor haar het moment dat ze het begreep. Haar schouders ontspanden en ze schreef mooie dingen op.
Wat kan ik doen om het te leren?
Daarna gingen we kijken naar hoe onze gedachten werken, dus onze mindset. Wat denk je als je iets nog niet kan, wat denk je als je iets fout doet, wat denk je als iets niet gaat zoals je gedacht had en wat denk je als het lijkt dat anderen het beter kunnen dan jij? We schreven de antwoorden op een ander blad. Hier stonden de woorden fixed mindset en growth mindset op. Onder elke mindset zetten we gedachten die daar bij pasten. Onder fixed mindset zette ze: Ik kan het niet, dus ik doe het niet. En onder growth mindset zette ze: Ik vind dit nog lastig, wat kan ik doen om het toch te leren?
Dan kan ik het ook!
Ik stond naast haar en vroeg of er nog meer gedachten waren. Ze begreep het principe van de verschillende mindsets en zette de ene na de andere zin op het papier. Toen vroeg ik haar of er een fixed mindset gedachte was die ze veel had. En ze schreef: Andere kinderen kunnen het beter dan ik het kan, ik ben minder dan zij. “Maar ik weet nu wat er bij growth mindset moet staan”, zei ze en zette daar neer: Als de andere kinderen het kunnen dan kan ik het ook, ik kan hen om hulp vragen om het ook te leren. Terwijl ze het opschreef stampte ze zelfs even met haar voet op de grond bij ‘dan kan ik het ook’. Extra kracht bij deze verandering in haar gedachte, in haar mindset. Wauw, ik was geroerd.
Springen naar een positieve mindset
Om deze verandering nog krachtiger te maken, deden we nog een oefening. We schreven de gedachten op. De vellen papier met fixed mindset legden we voor haar neer en vellen papier met growth mindset met ruimte ertussen tegenover haar. Ik vroeg haar om op het vel papier te gaan staan waarop stond dat anderen beter waren dan zij. Daarna vroeg ik haar waar ze naartoe wilde. Ze wees naar het vel waarop stond ‘als zij het kunnen kan ik het ook’. Ik vroeg haar: “Durf jij nu het besluit te nemen om te springen naar die nieuwe gedachte? Of heb je nog een tussenstap nodig?” Dat durfde ze wel en ze sprong letterlijk van de negatieve mindset naar de positieve mindset. Op mijn vraag hoe ze het vond om daar te staan, vertelde ze me dat het goed voelde en dat dit echt haar keuze was, haar besluit. Met opgeheven hoofd liep ze de deur uit en ik dacht: “Jij komt er wel lieve dame!”
